Koty wolno żyjące, w świetle art. 21 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt ( t.j. Dz. U. z 2017, poz. 1840 ) nie są zwierzętami bezdomnymi, w związku z tym, nie wolno ich wyłapywać, wywozić, ani utrudniać bytowania w danym miejscu. Jako takie, stanowią dobro ogólnonarodowe i powinny mieć zapewnione warunki rozwoju i swobodnego bytu. Stanowią one stały element ekosystemu miejskiego, a ich obecność w zdecydowany i naturalny sposób zapobiega obecności i rozmnażaniu się gryzoni (myszy i szczurów), które mogą być potencjalnym źródłem niebezpiecznych chorób.
Jako niehumanitarne trzeba określić praktyki polegające na utrudnianiu, czy też zamykaniu dostępu do ich naturalnych schronień w terenie zabudowanym, jakim są przede wszystkim piwnice.
Ustawa o ochronie zwierząt daje możliwości wszczęcia postępowania wobec osób, które znęcają się nad zwierzętami. W myśl ar. 35 ust 1 w/w ustawy każdy kto zabija, uśmierca zwierzę albo dokonuje uboju rytualnego podlega karze grzywny, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Art. 35 ust 1a określa, że tej samej karze podlega ten, kto znęca się nad zwierzęciem. Natomiast jeśli sprawca czynu działa ze szczególnym okrucieństwem podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. W razie skazania za przestępstwo określone w ust. 1, 1a lub 2 sąd orzeka przepadek zwierzęcia, jeżeli sprawca jest jego właścicielem.